جامع الوسیط فی اصول الفقه جلد اول

جامع الوسیط فی اصول الفقه جلد اول تألیف آیت‌الله جعفر سبحانی، کتابی است که در اصل آن به زبان عربی نگارش شده است و به صورت مختصر، به بحث در مورد کلیه مباحث علم اصول فقه می‌پردازد و ادله‌ای عقلی و لفظی را برای آن تبیین می‌نماید.

در زبان اصلی کتاب، یعنی در نسخه عربی، این کتاب، در دو جزء تنظیم شده که جزء اول، مشتمل بر مقدمه مؤلف، مقدمه کتاب (شامل نه امر) و پنج مقصد به ترتیب ۱۲، ۳، ۴، ۱۰ و ۵ فصلی و جزء دوم، دارای یک مقدمه، سه مقصد و یک خاتمه است.

معرفی کتاب

نگارنده کتاب جامع الوسیط فی اصول الفقه جلد اول درگیر بیان نقل ‌قول‌های طولانی نمی‌شود.  در عوض سعی می‌کند ضمن ارائه تاریخی مختصر از علم اصول فقه، به بیان مهم‌ترین مباحث مطرح‌شده در این علم بپردازد. تنها در آن جاهایی که لازم دیده به بیان و ارجاع به بعضی از نقل‌قول‌ها پرداخته است.

این کتاب در زبان مبدا خود در دو جلد به رشته تحریر درآمده است. ترجمه‌ای که توسط حسین حقیقت‌پور، محمدحسن حائری یزدی و احسان علی اکبری بابوکانی به انجام رسیده و توسط انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) مورد طبع واقع شده، در چهار جلد به مخاطبان و علاقمندان این حوزه از فقه و اصول عرضه گشته است.

در ابتدای جلد اول کتاب الوسیط فی اصول الفقه، تاریخچه مختصری از علم اصول فقه و فراز و نشیب‌های آن ارائه شده و ادوار اصول فقه «شیعه امامیه» مورد بررسی واقع شده است. در این بخش، ضمن پرداخت به نشو و نمای اصول فقه شیعه، آثار و دانشمندان مهم این حوزه نیز معرفی می‌شوند. سپس به بررسی ابداع و ابتکار در اصول فقه شیعه اشاره می شود.

در بخش بعدی به تعریف وضع پرداخته و اقسام وضع، علائم آن و همچنین کیفیت معانی حرفیه مورد اشاره و واکاوی قرار گرفته است. سپس به وضع حقیقت شرعیه در اسماء عبادات و معاملات اشاره شده و تفسیری از وضع حقیقی این اسماء ارائه گشته و ثمره نزاع در وضع صحیح و یا اعم را در الفاظ عبادات و معاملات بررسی نموده است.

جلد دوم

در جلد دوم جامع الوسط فی اصول الفقه، مورد حجج و امارات پرداخته و از حجیت قطع و مطالب مربوط سخن گفته است. سپس در مورد حجیت ظنون و امارات معتبر، حجیت اجماع محصل، ظواهر کتاب و سنت مطلب را بیان نموده اند. همچنین در مورد حجیت خبر واحد، اجماع منقول و شهرت فتوائیه به شرح و بررسی سخم گفته اند.

در بخش بعد احکام شک، اصل برائت و ادله عقلی و نقلی و مفهوم اصل تخییر توضیح داده می‌شود. اصل احتیاط، شبهات تحریمیه، شبهه محصوره و شبهات وجوبیه بررسی می‌شود. اصل استصحاب و رابطه آن با قاعده ید، اصاله الصحه، قاعده تجاوز، فراغ و قرعه نیز تبیین می‌شود.

بحث پیرامون تعارض در ادله شرعی و راه‌های رفع آن، مرجح عقلی و نقلی، اجتهاد، تقلید، احکام اجتهاد، شرایط مجتهد و شروط صدور فتوا نیز از مباحث پایانی جلد دوم است. کتاب حاضر که جلد نخست از ترجمه چهار جلدی اثر مذکور، چاپ انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) است ضمن اعراب‌گذاری و ترجمه لغات نامانوس و مثال‌های کاربردی فقهی و حقوقی به مباحث زیر اختصاص دارد.

• بخش اول: مبادی تصوری و تصدیقی
• بخش دوم: اوامر.

سایر جلدهای این کتاب را از ما بخواهید:

جلد دوم 

جلد سوم

جلد چهارم