درآمدی بر دین و علم

درآمدی بر دین و علم یکی از قدیمی‌ترین و بحث‌برانگیزترین مسائل در تاریخ اندیشه بشر است. این تقابل اغلب به عنوان برخورد دو نظام معرفتی مختلف توصیف می‌شود که هر کدام به دنبال ارائه توضیحی از جهان و جایگاه انسان در آن هستند.

علم به روش‌های تجربی و قابل تکرار برای رسیدن به حقایق طبیعی تکیه دارد و بر اساس مشاهدات و شواهد تجربی، نظریه‌ها و فرضیه‌هایی را می‌سازد و در نهایت آنها را بهبود می‌بخشد یا رد می‌کند. از سوی دیگر، دین عمدتاً به متون مقدس، سنت‌ها، و وحی به عنوان منابع اصلی حقیقت و معرفت تکیه دارد و اغلب با باورهای غیرقابل آزمون تجربی و فراتر از طبیعت مواجه است.

این تفاوت‌های اساسی در روش‌های رسیدن به حقیقت باعث شده است که در برخی موارد، علم و دین در تضاد قرار گیرند، به ویژه هنگامی که موضوعاتی مانند تکامل، منشاء جهان، و وضعیت اخلاقی بشر مطرح می‌شود.

با این حال، نگاه انتقادی به این تقابل نشان می‌دهد که بسیاری از این تضادها بیشتر از سوءتفاهم‌ها و تفسیرهای نادرست ناشی می‌شوند تا از تناقض‌های واقعی. بسیاری از فیلسوفان و اندیشمندان استدلال کرده‌اند که علم و دین می‌توانند مکمل یکدیگر باشند و به جای مقابله، به تقویت یکدیگر بپردازند.

درباره کتاب

رابطه میان علم و دین بی‌تردید یکی از اساسی‌ترین مباحث روزگار ماست. بسیاری از حیرت‌انگیزترین و تأمل‌برانگیزترین پرسش‌ها، که نه تنها در حلقه اندیشمندان بلکه تا حد زیادی در فرهنگ عمومی نیز از جمله مباحث مورد اختلاف هستند، به شکل بنیادین به موضوع «رابطه میان علم و دین» منتهی می‌شوند.

کتاب «درآمدی بر دین و علم»، اثری جامع و مناسب برای خواننده عمومی است که متخصصان را نیز بی‌بهره نخواهد گذاشت. همچنین این اثر می‌تواند به عنوان کتاب درسی درباره این موضوع استفاده شود.

عناوین مندرج در این کتاب عبارت‌اند از:

• ارتباط میان دین و علم
• علم و طبیعت‌گرایی
• پیشرفت رهیافت علمی
• تکامل و دلالت‌های فلسفی و دینی آن
• ارتباط جسم/ذهن و هوش مصنوعی
• حیات در کرات دیگر
• منشاء جهان، نظریه جهان هستی
• پروژه ژنوم انسانی و مهندسی ژنتیک
• سلول‌های بنیادی
• شبیه‌سازی
• علم و ارزش‌ها
• تاریخ رابطه میان علم و دین

به عنوان مثال، علم می‌تواند به درک بهتر فرآیندهای طبیعی و قوانین جهان کمک کند، در حالی که دین می‌تواند به پاسخ دادن به سوالات اخلاقی و معنوی بپردازد که فراتر از دامنه علم هستند.

همچنین، بسیاری از مفاهیم علمی و دینی، به ویژه در زمینه‌های فلسفه علم و الهیات طبیعی، تلاش می‌کنند تا بر نقاط اشتراک تمرکز کرده و زمینه‌های مشترکی برای گفتگو فراهم کنند.

به همین دلیل، تقابل علم و دین ممکن است در نهایت به درک عمیق‌تر و غنی‌تر از واقعیت منجر شود، اگر به جای تاکید بر اختلافات، بر تفاوت‌ها و نقاط قوت هر دو نظام معرفتی تمرکز کنیم.

درباره نویسنده

برندان سوئیتمن (Brendan Sweetman) فیلسوف و نویسنده ایرلندی است که بیشتر در زمینه‌های فلسفه دین، معرفت‌شناسی و علم و دین فعالیت می‌کند. او در حال حاضر استاد فلسفه و رئیس دپارتمان فلسفه در دانشگاه راکهرست (Rockhurst University) در کانزاس سیتی، ایالات متحده است. سوئیتمن تحصیلات خود را در دانشگاه ملی ایرلند و دانشگاه مانچستر به پایان رسانده و مرتبه دکتری فلسفه را دارا می‌باشد.

او تا کنون چندین کتاب و مقاله درباره مسائل فلسفه دین و رابطه بین علم و دین منتشر کرده است. یکی از آثار شناخته‌شده او کتاب درآمدی بر دین و علم است. در آن به بررسی مسائل فلسفی و معرفتی پیرامون رابطه علم و دین می‌پردازد.

سوئیتمن در آثار خود تلاش کرده است تا به سؤالات و چالش‌های موجود در تقابل و تعامل میان علم و دین پاسخ دهد. نقش باورهای دینی در دنیای معاصر را بررسی کند. او همچنین در کتاب‌های خود به موضوعاتی مانند طبیعت‌گرایی، اخلاق، فلسفه ذهن و دیگر مسائل فلسفی پرداخته است.

سایر کتب

از آثار برندان سوئیتمن می‌توان به این عناوین اشاره نمود.

• Religion and Science: An Introduction A Dialogue Between Haizi’s Poetry and the Gospel of Luke (Editor) (گفت‌وگویی بین شعرهای هایزی و انجیل لوقا)، Brill، ۲۰۲۱؛
• (درآمدی بر دین و علم)، Continuum International Publishing Group، ۲۰۰۹؛
• Why Politics Needs Religion: The Place of Religious Arguments in the Public Square (چرا سیاست به دین نیاز دارد: جایگاه استدلال‌های دینی در عرصه عمومی)، InterVarsity Press، ۲۰۰۶؛
• e Vision of Gabriel Marcel: Epistemology, Human Person, the Transcendent (چشم‌انداز گابریل مارسل: معرفت‌شناسی، شخص انسانی، متعالی)، Rodopi، ۲۰۰۸؛
• Religion: Key Concepts in Philosophy (دین: مفاهیم کلیدی در فلسفه)، Continuum International Publishing Group، ۲۰۰۷؛

تا کنون فقط کتاب «Religion and Science: An Introduction» (کتاب پیش‌رو) با عنوان «درآمدی بر دین و علم» به فارسی ترجمه شده است. دیگر آثار او هنوز به فارسی ترجمه نشده‌اند.