درآمدی بر فهم عقل گرایی

درآمدی بر فهم عقل گرایی، عنوانی عام برای نظام‌هایی فکری و فلسفی است که نقش عمده و اساسی را به عقل می‌دهند. واژه Rationalism، از ریشه لاتینی Ratio گرفته شده و برابر با عقل‌گرایی، خردگرایی، خردباوری، اصالت عقل، اصالت‌ اندیشه و نیز روشنفکری‌گری ترجمه می‌شود.

همچنین به آن فلسفه تعقلی و خردکیشی نیز گویند. این واژه در اصطلاح، به‌معنای منطبق ساختن با قوانین خرد است و نیز فرایندی است که بر پایه آن واقعیات و فعالیت‌هایی که در گذشته، دور از حیطه فرد جای داشتند، اکنون در محدوده سلطه خرد قرار گرفته‌اند.

آن‌ها در قلمرو عمل، به‌معنای انطباق آگاهانه، سنجیده و هماهنگی وسایل با اهداف مورد نظر است. در آغاز، اصطلاح عقلانی‌سازی که یکی از مشتقات Rationalism است، در روش‌های سازماندهی کار استفاده می‌شد که در آن، اخذ حداکثر بازده یا بیشترین سود با کار حداقل وسایل مطمح نظر قرار می‌گیرد.

پس از آن، این مضمون مخصوصا در مورد سازماندهی علمی کار، استفاده شد. سپس، جهت نشان‌دادن پیوند عناصر و هماهنگی عناصر توسعه در اقتصاد عمومی، به‌کار رفت.

درباره کتاب

سه فیلسوف بزرگ دوران‌سازی که در جنبش عقل‌گرایی شرکت دارند ـ دکارت، اسپینوزا، لایب نیتس ـ چشم‌اندازهای مبتکرانه و بی‌نظیری در خصوص جهان گشودند. با این حال، آثار آن‌ها چنان دشوار است که خوانندگان خود را حین مطالعه آن، در مخمصه می‌یابند. «درآمدی به فهم عقل‌گرایی» راهنمایی است برای هر کس که می‌خواهد برای نخستین‌بار این اندیشمندان را مطالعه کند.

درآمدی بر فهم عقل گرایی قفل نظام متافیزیکی دشوار آن‌ها را می‌گشاید، نظامی که شگفت‌انگیز، قانع‌کننده و گهگاهی عجیب نیز هست. کتاب حاضر همچنین مواضع بحث‌انگیز ان‌ها را در باب مسائل اخلاقی، سیاسی و دینی تبیین می‌کند.

این تحقیق با بحثی درباره نگرش‌ها و مضامین کلی مشترک بین این سه فیلسوف آغاز می‌شود و با تحلیل میراثی که برای سایر فلاسفه برجای گذاشته‌اند به انجام می‌رسد.

درباره نویسنده

چارلی هیونمن، استاد فلسفه در دانشگاه ایالتی یوتا است. او که هم‌اکنون استادتمام این دانشگاهه است، مدرک دکتری خود را در رشته فلسفه از دانشگاه ایلنویز شیکاگو و در سال ۱۹۹۴ اخذ نموده است؛ حیطه پژوهش و تألیفات او از معرفت‌شناسی و نیز متافیزیک تا فلسفه قرون ۱۷، ۱۸ و ۱۹ را شامل می‌شود. معروف‌ترین و برجسته‌ترین اثر وی، کتاب حاضر (درآمدی بر فهم عقل‌گرایی) است.

از عناوین مقالاتی که تا کنون به قلم وی منتشر شده است می‌توان به این عناوین اشاره نمود:

• نیچه و چشم‌انداز زندگی، ۲۰۱۳
• خودمختاری معرفتی در اسپینوزا، ۲۰۰۸
• سلامت نیچه و آسیب‌شناسی ذاتی مسیحیت، ۲۰۱۰

سایر کتب

از دیگر آثار هیونمن می‌توان به چند عنوان زیر اشاره نمود:

• مقالات جدید درباره عقل‌گرایان، ۱۹۹۹
• تفسیر اسپینوزا: مقالات انتقادی، ۲۰۰۸
• الهیات رادیکال اسپینوزا: متافیزیک بی نهایت، ۲۰۱۳