روش تحقیق عمومی با رویکرد علوم انسانی اسلامی

روش تحقیق عمومی برای تدوین راهکاری جهت رسیدن به نتیجه‌ای واضح و روشن درباره موضوعی خاص می باشد. بسیاری از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان در مورد تفاوت‌های میان روش تحقیق و فنون مرتبط با تحقیق، اطلاعات لازم و کافی را ندارند.

همین عدم دانش سبب می شود که در مراحل تحقیق، در مسیری اشتباه گام بردارند. در روش تحقیق، شخص از راه‌های گوناگونی همچون مشاهده و مصاحبه برای رسیدن به منابع و اطلاعات، استفاده می‌نماید.

به این ترتیب در تعریف روش تحقیق عمومی می‌توانیم به عبارتی ساده‌تر این‌گونه بیان نماییم که روش تحقیق، روشی قابل استناد است که از آن برای رسیدن به پاسخ سؤال و کشف حقیقت در مورد موضوعی واحد، بهره می‌بریم.

درباره کتاب

اصطلاح تحقیق به دو معنا به کار می رود: یک معنای موسع و یک معنای مضیق. معنایی که در این کتاب مد نظر ما است، معنای مضیق آن است. بسیاری از کارهایی که در دانشگاه به نام تحقیق انجام می‌دهیم، در واقع چیزی در حد یک تکلیف درسی یا کمی بالاتر از آن است.

مثلاً هنگامی که به دانشجو یا استاد گفته می‌شود از مجموع کتاب‌های منتشر شده در زمینه «روش تحقیق» یک جزوه درسی تهیه نماید، نمی‌توان نام یک تحقیق را روی کار گذاشت. البته این کار در حد تکلیف درسی نیست، بلکه یک کار جدی است. این عمل هنوز در حد استانداردهای یک کار تحقیقی و پژوهشی نیست، اما در زندگی روزمره، چنین کاری بالاترین درجه تحقیق است.

گاهی هم هست که یک استاد در یک مسئله خاص، نظریه نوینی ارائه می‌کند. این هم یک تحقیق است اما ماهیتاً تفاوت زیادی با مورد قبل دارد.

درباره نویسنده

احمد پاکتچی، متولد ۱۳۴۲ در تهران است. وی متخصص علوم قرآن و حدیث، عضو شورای عالی علمی مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی و همچنین سفیر ایران در سازمان یونسکو است.

وی عضو پیشین هیئت علمی دانشگاه امام صادق بوده و در حال حاضر، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. او همچنین سرپرست پیشین پژوهشکده دانشنامه نگاری در پژوهشگاه علوم انسانی نیز بوده و مدیر کنونی گروه نشانه‌شناسی هنر در فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران است.

از سوابق علمی اجرایی وی می‌توان به این موارد اشاره نمود:

• مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق، از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۵
• مدیر گروه نشانه‌شناسی هنر، فرهنگستان هنر ایران، از سال ۱۳۸۶ تا کنون
• عضو گروه نشانه‌شناسی هنر، فرهنگستان هنر ایران، از سال ۱۳۸۱ش تا کنون
• عضو شورای عالی علمی مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی از سال ۱۳۶۸ تا کنون
• مدیر گروه فقه، علوم قرآنی و حدیث دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۳
• عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز (ایراس)، از سال ۱۳۸۳ش تاکنون
• عضو وابسته گروه مطالعات روسیه و اروپای شرقی، مؤسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپا، دانشگاه تهران، از سال ۱۳۸۴ تا کنون

سایر کتب

از سایر آثار احمد پاکتچی می‌توان به عناوین زیر اشاره نمود.

• نقد متن
• تاریخ تفسیر
• ماهیت علوم قرآن
• ایران: تاریخ، فرهنگ، هنر
• اسلام: پژوهشی تاریخی و فرهنگی
• روش تحقیق با تکیه بر حوزه علوم قرآن و حدیث
• علل الحدیث، به ضمیمه بازشناسی متن مصباح الشریعه
• مولد امیرالمؤمنین نصوص مستخرجه من التراث الاسلامی
• مکاتب فقه امامی ایران پس از شیخ طوسی تا پایگیری مکتب حله
• مایه‌های فلسفی در میراث ایران باستان: پیجویی شاخصه‌ها برای رده‌بندی مکاتب مزدایی