جنگ محتوم

تله توسیدید مفهومی است که گراهام آلیسون در کتاب خود «Destined for War: Can America and China Escape Thucydides’s Trap?» مطرح کرده است. این مفهوم از تاریخ‌نگار یونانی «توسیدید» یا همان «توکودیدس»، گرفته شده است که در اثر خود درباره جنگ پلوپونزی (جنگ بین آتن و اسپارتا) نوشته است.

توسیدید استدلال می‌کند که افزایش قدرت آتن و ترس اسپارتا از این افزایش قدرت، منجر به جنگ بین این دو دولت‌شهر شد. آلیسون از این مفهوم استفاده می‌کند تا خطرات و احتمالات وقوع جنگ بین ایالات متحده و چین را توضیح دهد.

او استدلال می‌کند که همان‌طور که افزایش قدرت آتن باعث ترس اسپارتا شد و به جنگ انجامید، افزایش قدرت چین نیز می‌تواند ترس و واکنش تهاجمی ایالات متحده را برانگیزد. ممکن است به درگیری نظامی بین این دو قدرت بزرگ منجر شود.

این تله نشان می‌دهد که تغییر در توازن قدرت بین دو کشور بزرگ می‌تواند باعث تنش و حتی جنگ شود. مگر اینکه رهبران این کشورها با تدبیر و احتیاط عمل کنند.

تله توسیدید یک هشدار برای سیاستمداران و رهبران جهانی است تا از تاریخ بیاموزند و در مواجهه با تغییرات ژئوپلتیک، از اقدامات تحریک‌آمیز و غیرمسئولانه که ممکن است به جنگ منجر شود، خودداری کنند. به این ترتیب، جلوگیری از گرفتار شدن در این تله نیازمند دیپلماسی هوشمندانه، تعامل سازنده و درک متقابل است.

درباره کتاب

کتاب «جنگ محتوم: آیا آمریکا و چین می‌توانند از تله توسیدید بگریزند؟» نوشته گراهام آلیسون، استاد علوم سیاسی و مدیر مؤسسه بلفر در دانشگاه هاروارد، به بررسی روابط پیچیده و پرتنش میان ایالات متحده و چین می‌پردازد.

این کتاب با استفاده از مفهوم تله توسیدید، که از مورخ یونانی توسیدید (توکودیدس) اقتباس شده است، به تحلیل این موضوع می‌پردازد که چگونه رقابت میان یک قدرت غالب (ایالات متحده) و یک قدرت رو به رشد (چین) می‌تواند به جنگ منجر شود.

آلیسون با بررسی موارد تاریخی و ارائه تحلیل‌های دقیق، تلاش می‌کند نشان دهد که چگونه ایالات متحده و چین می‌توانند از این دام تاریخی بگریزند و از وقوع جنگی محتوم جلوگیری کنند .

آلیسون در این کتاب، با اشاره به ۱۶ مورد تاریخی که در آن‌ها قدرت‌های در حال رشد و قدرت‌های مسلط با یکدیگر درگیر شده‌اند، به این نتیجه می‌رسد که در ۱۲ مورد از آن‌ها، جنگ غیرقابل اجتناب بوده است. او تأکید می‌کند که تنها از طریق دیپلماسی هوشمندانه و تغییرات ساختاری در نحوه تعامل این دو کشور، می‌توان از وقوع جنگ جلوگیری کرد.

«جنگ محتوم» با تحلیل‌های جامع و دیدگاه‌های نوین، به سیاستمداران، پژوهشگران و عموم مردم ابزارهای لازم برای درک بهتر روابط بین‌الملل و جلوگیری از تنش‌های بالقوه را ارائه می‌دهد .

درباره نویسنده

گراهام آلیسون، استاد برجسته علوم سیاسی در دانشگاه هاروارد و مدیر سابق مرکز بلفر برای علوم و امور بین‌الملل، یکی از تحلیلگران برجسته امنیت ملی است. او در طول پنج دهه تدریس در هاروارد، به عنوان بنیان‌گذار دانشکده سیاست عمومی جان اف. کندی فعالیت کرده است.

در نقش مشاور ویژه و معاون وزیر دفاع در دولت‌های کلینتون و ریگان خدمت کرده است. آلیسون همچنین چندین کتاب برجسته دیگر از جمله «نظریه تصمیم: توضیح بحران موشکی کوبا» و «تروریسم هسته‌ای. فاجعه‌ای که می‌توان از آن جلوگیری کرد» را نوشته است که به موفقیت‌های بزرگ دست یافته‌اند.

گراهام آلیسون در کارولینای شمالی به دنیا آمده و تحصیلات خود را در کالج دیویدسون، کالج هاروارد، دانشگاه آکسفورد و دانشگاه هاروارد به اتمام رسانده است. او در زمینه‌های مختلف امنیت ملی و سیاست خارجی تخصص دارد. تا به امروز در کمیته‌ها و هیئت‌های مشاوره‌ای متعددی در سطح ملی و بین‌المللی فعالیت کرده است.

سایر کتب

از دیگر آثار گراهام آلیسون می‌توان به این موارد اشاره نمود:

• Essence of Decision: Explaining the Cuban Missile Crisis نظریه تصمیم: تشریح بحران موشکی کوبا
• Little, Brown and Company 1971 (با همکاری فیلیپ زیلیکو در سال ۱۹۹۹ نسخه جدیدی منتشر شد
• “Nuclear Terrorism: The Ultimate Preventable Catastrophe” (تروریسم هسته‌ای: فاجعه‌ای که می‌توان از آن جلوگیری کرد
• Times Books، ۲۰۰۴
• Lee Kuan Yew: The Grand Master’s Insights on China, the United States, and the World (لی کوان یو: استاد بزرگ در مورد چین، ایالات متحده و جهان چه می‌گوید
• MIT Press، ۲۰۱۳ (با همکاری رابرت بلاک‌ول).