بینامتنیت قرآن کریم و صحیفه سجادیه

بینامتنیت (Intertextuality) عبارت است از شکل دادن به معنای یک متن توسط متنی دیگر است. بینامتنیت می تواند از ترکیب نقل قول، کنایه، سرقت ادبی و ترجمه در مخاطب ایجاد شود. این ارجاعات گاهی به عمد انجام می‌شود و به شناخت و درک قبلی خواننده از مرجع بستگی دارد.

اما تأثیر بینامتنی همیشه عمدی نیست و گاهی سهوی است. بینامتنیت اغلب اوقات توسط نویسندگانی که در حوزه داستان، شعر، و نمایشنامه و حتی متون غیر مکتوب مانند هنر پرفورمنس و رسانه‌های دیجیتال فعالیت می‌کنند، به کار می‌روند. امروزه حتی شاید بینامتنی به عنوان خصوصیت ذاتی هر متنی درک و در نظر گرفته شود.

درباره کتاب

یکی از مباحث مهم نقد متن، بررسی روابط بینامتنیتی است. بر اساس بینامتنیت، هر متنی ناظر به متون پیرامون خود است و انواع و اقسام رابطه ادبی را با آن‌ها دارد. به تعبیر دیگر، متن‌ها از خلا زاده نمی‌شوند و با متون پیش از خود، ارتباط بینامتنیتی دارند.

بررسی متون مقدس با روش نقد متن جدید افق‌های نوینی را در فهم بهتر این متون می‌گشاید. کتاب حاضر کوشیده است تا بر اساس رویکرد بینامتنیتی، دعای اول تا هفتم صحیفه سجادیه را با آیات الهی مقایسه و میزان اثرپذیری آن‌ها را از قرآن تبیین کند.

درباره نویسنده

عارفه داودی دارای مدرک کارشناسی مهندسی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و کارشناسی ارشد الهیات و علوم قرآن و حدیث و دانشجوی دکتری این رشته در دانشگاه الزهرا است.

وی تا کنون چندین مقاله در حوزه مطالعات قرآنی و علوم قرآن و حدیث با رویکردی که می‌توان گفت اغلب معناشناسانه و زبان‌شناسانه است، به رشته تحریر درآورده که بعضی عناوین این مقالات عبارتند از:

• درآمدی بر ترجمه ساخت های کنایی در صحیفه سجادیه
• بررسی طرح‌واره‌ای استعاره‌های «تقوا» در خطبه‌های نهج البلاغه بر مبنای مدل ایوانز و گرین
• طرح‌واره‌های تصوری فضایل و رذایل اخلاق اجتماعی در مرویات نبوی با رویکرد معنی شناسیِ شناختی
• استعاره‌های مفهومی «بهشت» در خطبه‌های نهج البلاغه (پژوهش موردی از منظر زبان‌شناسی شناختی)
• طرح‌واره‌های تصوری «دنیا» در خطبه‌ها و حکمت‌های نهج البلاغه بر اساس الگوی طرح‌واره‌های ایوانز و گرین

فتحیه فتاحی‌زاده از اعضای هیئت علمی دانشگاه الزهرا است؛ وی همچنین در سمت‌های زیر مشغول به فعالیت است

• سردبیر مجله مطالعات فهم حدیث
• سردبیر مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث
• عضو هیئت تحریریه دوفصلنامه حدیث‌پژوهی
• عضو هیئت تحریریه مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث
• عضو هیئت تحریریه دوفصلنامه مطالعات تطبیقی قرآن‌پژوهی

سایر کتب

این کتاب اولین کتاب این نویسنده می باشد.