جواهر البلاغه فی المعانی و البیان و البدیع
موضوع کتاب: ادبیات عرب، علم بلاغت
نویسنده: سید احمد هاشمی
ناشر: الهام
شابک: 9646071465
زبان کتاب: عربی
تعداد صفحه: 375
قطع: وزیری
نوبت چاپ: 7
سال چاپ: 1400
وزن: 540 گرم
۲,۸۰۰,۰۰۰ ریال
توضیحات
جواهر البلاغه فی المعان یا علم بلاغت در زبان عربی به مجموعهای از دانشها اطلاق میشود که هدف آنها آشنایی با ویژگیهای زیباشناسانه و ظرایف کلام است، به گونهای که کلام را مؤثر، جذاب و مطابق با مقتضای حال مخاطب بیان کند. این علم، برخلاف علم نحو که به ساختار صحیح جملهها میپردازد.
به معنای دقیق کلمات و تأثیرگذاری آنها توجه دارد. بلاغت در لغت به معنای «رسیدن به اوج فصاحت» و در اصطلاح، به کاربرد کلمات و عبارات به گونهای گفته میشود که به مقصود نزدیکتر باشد و بتواند بر دل و ذهن مخاطب تأثیر بگذارد.
علم بلاغت به طور سنتی به سه شاخه اصلی تقسیم میشود:
- علم معانی: این شاخه از علم بلاغت به اصول و قواعدی میپردازد که نحوه بیان معانی در جملهها را تعیین میکنند. علم معانی به تناسب کلام با مقتضای حال مخاطب توجه دارد؛ به این معنا که در شرایط مختلف، نحوه بیان متفاوتی به کار گرفته میشود. این علم به بیان روشهایی برای ساخت جملات خبری و انشایی، و قواعدی برای تأکید، تکرار، و ایجاز (کوتاهگویی) یا اطناب (تفصیل) میپردازد؛
- علم بیان: این شاخه به شیوههای مختلف بیان یک معنا از طریق انواع تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز میپردازد. علم بیان به کمک تصاویر و اصطلاحات، معانی را عمیقتر و زیباتر میکند. این روشها به ادیب و شاعر اجازه میدهند تا مفاهیم را با استفاده از تصاویر خلاقانه و خیالپردازانه بیان کنند و جذابیت بیشتری به متن ببخشند؛
- علم بدیع: علم بدیع بر آرایهها و فنون زیباشناسانه کلام تمرکز دارد. این علم به شگردهایی مانند جناس، سجع، طباق، و مراعات نظیر میپردازد که برای زیباسازی و آراستن متن به کار میروند. این شاخه از بلاغت به طور خاص در ادبیات عرب مورد توجه بوده است و به اشعار و نثرهای عربی جلوهای خاص میبخشد.
علم بلاغت از دوران جاهلیت مورد توجه شاعران عرب بود و پس از ظهور اسلام و نزول قرآن، به ویژه به دلیل سبک بینظیر و اثرگذار قرآن کریم، اهمیت آن بیشتر شد. قرآن کریم، به عنوان برترین الگوی فصاحت و بلاغت در زبان عربی، معیارهای جدیدی برای بلاغت ارائه کرد و مباحث مختلف بلاغت در میان علمای اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
درباره کتاب
کتاب «جواهر البلاغه فی المعانی و البیان و البدیع» اثر «سیداحمد هاشمی»، یکی از آثار برجسته در زمینه علوم بلاغی عربی به شمار میآید. این کتاب به تحلیل و توضیح مباحث سهگانه علم بلاغت، شامل معانی، بیان و بدیع پرداخته است.
هاشمی در این کتاب، به شیوهای منسجم و مختصر، اصول و مبانی بلاغت را بیان کرده و آنها را با مثالهای مختلف از اشعار و آیات قرآنی تبیین کرده است. این اثر نهتنها برای دانشجویان رشته ادبیات عرب و علوم دینی مفید است، بلکه به عنوان منبعی کاربردی و آموزنده برای هر علاقهمند به ظرایف ادبیات عربی در نظر گرفته میشود.
«جواهر البلاغه» در واقع برای پاسخ به نیاز دانشجویان و پژوهشگران برای درک عمیقتر مفاهیم بلاغی و کاربردهای آن در متون ادبی تدوین شده است. سیداحمد هاشمی با زبان ساده و روان و استفاده از مثالهای متعدد، مفاهیم پیچیده بلاغت را قابلفهمتر ساخته و این کتاب را به یکی از منابع پایهای و کلاسیک در علم بلاغت تبدیل کرده است.
از این رو، این کتاب از زمان نگارش تاکنون در برنامه درسی بسیاری از مدارس و دانشگاههای جهان عرب و حتی در مراکز آموزشی کشورهای غیرعربی نیز تدریس و مطالعه میشود.
درباره نویسنده
سیداحمد هاشمی، مدرس و عضو هیأت علمی دانشگاه، پژوهشگر و نویسنده ایرانی است. وی در سوابق تحصیلی ـ پژوهشی ـ اجرایی خویش، ۱۵ سال تحصیل در حوزههای علمیه کاشان و قم به همراه ۵ سال سابقه شرکت در دروس خارج فقه و اصول را دارد.
کارشناسی ارشد مدرسی معارف اسلامی در گرایش مبانی نظری اسلام دانشگاه قم، دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه معارف اسلامی قم، ۳۰ مقاله پژوهشی و ترویجی و همایشی (ملی و بین المللی)، تدریس در مقطع کارشناسی و در دانشگاه، تدریس سطح ۳ و مقطع ارشد در مکتب کوثر کاشان و دانشگاه معارف اسلامی قم و دانشگاه شهید بهشتی، تدریس در حوزه علمیه.
سایر کتب
از دیگر کتب سیداحمد هاشمی میتوان به این عناوین اشاره نمود.
- کتاب غریزه جنسی از دیدگاه اسلام، سیداحمد هاشمی علیآبادی، کمال اندیشه، ۱۳۹۱؛
- اخلاق در آئینه قرآن کریم، دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام رهبری در دانشگاه)، ۱۴۰۰؛
- انتخاب هوشمندانه، ازدواج پایدار، نسیم جانان، ۱۴۰۰؛
اندیشههای شهید مطهری در آینه نگاه معاصر، سازمان جهاد دانشگاهی تهران، ۱۴۰۱.