خدمات متقابل اسلام و ایران

خدمات متقابل اسلام و ایران از آثار مشهور آیت‌الله مطهری روحانی شیعه و استاد فلسفه و علوم اسلامی است. مطهری این کتاب را برای دفاع از اسلام در برابر ادعاهای عبدالحسین زرین‌کوب در کتاب مشهور «دو قرن سکوت» نوشت.

زرین‌کوب در کتاب مشهور خود با نام «دو قرن سکوت»، رفتار اعراب مسلمان در جریان فتح ایران را مورد انتقاد تند خویش قرار داده و ورود اسلام به ایران را همراه با «غارت و کشتار» دانسته است. مطهری در کتاب خود، از عملکرد اعراب مسلمان در ایران دفاع می‌کند و می‌گوید اگر ایرانیان با اعراب همکاری نمی‌کردند، حکومت ساسانیان سرنگون نمی‌شد و از میان نمی‌رفت و اسلام در ایران فراگیر نمی‌شد.

این گونه بیان می‌شود که شکست خوردن اعراب در جنگ شش‌روزه در سال ۱۹۶۷ و مباحث کنفرانس اسلامی همین سال، باعث شد از نظر مطهری پوچ بودن پان‌عربیسم و سوءبرداشت‌ها و سوءاستفاده‌های اعراب از دین اسلام باز هم تأیید شود. در شرایطی که احساسات ضدیهودی، ضدعربی و ضدشاه در ایران شایع بود، مطهری سخنرانی‌هایی را با موضوع خدمات متقابل اسلام و ایران آغاز کرد. این سخنرانی‌ها که در ۹ قسمت بود، بعداً تبدیل به کتاب شد و با استقبالی وسیع مواجه شد.

درباره کتاب

نظر به اینکه غالباً کسانی که در مسائل مشترک اسلام و ایران قلم‌فرسایی کرده‌اند یا اطلاع کافی نداشته‌اند یا انگیزه‌ای غیر از تحقیق، محرک آنان بوده است؛ این مسائل با همه زمینه روشنی که دارد، درست طرح نشده است.

ما هر چه بیشتر در این زمینه مطالعه کردیم، بیشتر به این نکته برخوردیم که مسائل مشترک اسلام و ایران، هم برای اسلام افتخارآمیز است، هم برای ایران؛ برای اسلام به عنوان یک دین که به حکم محتوای غنی خود ملتی باهوش و متمدن و صاحب فرهنگ را شیفته خویش ساخته است.

برای ایران به عنوان یک ملت که به حکم روح حقیقت‌خواه و بی‌تعصب و فرهنگ‌دوست خود بیش از هر ملت دیگر در برابر حقیقت خضوع کرده و در راهش فداکاری نموده است. (از صفحه ۱۵ کتاب)

درباره نویسنده

شهید مرتضی مطهری روحانی شیعه، استاد فلسفه اسلامی، کلام اسلامی و تفسیر قرآن، عضو هیئت مؤتلفه اسلامی و از نظریه‌پردازان نظام جمهوری اسلامی ایران بود. وی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران بود و پس از انقلاب به ریاست شورای انقلاب منصوب شد.

او از بنیانگذاران و عضو مکتب متاع بود و در شامگاه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ پس از آخرین جلسه‌ مکتب متاع در منزل «یدالله سحابی» پس از خروج از جلسه در خیابان پارک امین الدوله، هدف گلوله یکی از اعضای گروهک فرقان قرار گرفت.

پس از انتقال به بیمارستان طرفه (بین دروازه شمیران و میدان بهارستان) درگذشت. امام خمینی علاقه بسیاری به وی داشت؛ تا آن‌جا که پس از مرگ ایشان این گوینه بیان نمود: «فرزند عزیزی را که پاره تنم و حاصل عمرم بود، از دست دادم». در ادبیات جمهوری اسلامی ایران از وی با عنوان «استاد» و «معلم شهید» یاد می‌شود.

سایر کتب

از آیت‌الله مطهری کتب بسیاری بر جای مانده است که عناوین آن عبارتند از:

• آیینه جام
• اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب
• آزادی معنوی
• اسلام و نیازهای انسان (اسلام و مقتضیات زمان) (۲ جلد)
• آشنایی با علوم اسلامی (۳ جلد: منطق و فلسفه، کلام و عرفان و حکمت عملی، اصول فقه و فقه)
• آشنایی با قرآن (فعلاً ۱۴ جلد)
• شرح اصول فلسفه و روش رئالیسم علامه طباطبایی (۵ جلد)
• امامت و رهبری
• امدادهای غیبی در زندگی بشر
• انسان در قرآن
• انسان کامل
• انسان و ایمان
• انسان و سرنوشت
• پیامبر امی
• آینده انقلاب اسلامی
• تعلیم و تربیت در اسلام
• تکامل اجتماعی انسان
• توحید
• جاذبه و دافعه علی
• جامعه و تاریخ
• جهاد
• جهان‌بینی توحیدی

سایر کتاب های ایشان عبارتند از:

• حرکت و زمان در فلسفه اسلامی (۲ جلد)
• حق و باطل
• حکمت‌ها و اندرزها
• حماسه حسینی (۲ جلد)
• خاتمیت
• ختم نبوت
• خدمات متقابل اسلام و ایران (کتاب حاضر)
• داستان راستان (۲ جلد)
• درس‌های الهیات شفا (۲ جلد)
• ده گفتار
• زندگی جاوید یا حیات اخروی
• سیری در سیره ائمه اطهار
• سیری در سیره نبوی
• سیری در نهج‌البلاغه
• شرح مبسوط منظومه (۴ جلد)
• شرح منظومه (۲ جلد)
• شش مقاله (الغدیر و وحدت اسلامی)
• شش مقاله (جهان بینی الهی و جهان بینی مادی)
• عدل الهی
• عرفان حافظ (تماشاگه راز)
• علل گرایش به مادیگری (به ضمیمه ماتریالیسم در ایران)
• فساد و انحراف روحانیت شیعه (جلد ۱۵ مجموعه آثار)
• فطرت
• فلسفه اخلاق
• فلسفه تاریخ (۲ جلد)
• قیام و انقلاب مهدی (به ضمیمه شهید)
• لمعاتی از شیخ شهید
• مسئله حجاب
• مسئله ربا (به ضمیمه بانک و بیمه)
• مسئله نفاق
• مسئله شناخت
• معاد
• مقالات فلسفی (۳ جلد)
• نبوت
• نظام حقوق زن در اسلام
• نظری به نظام اقتصادی اسلام
• نقدی بر مارکسیسم
• نهضت‌های اسلامی صد ساله اخیر
• وحی و نبوت
• ولاها و ولایت‌ها
• مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی
• الاسلام (به زبان عربی)
• کتابسوزی ایران و مصر