حقوق و بحران

کتاب حقوق و بحران درباره دابیر دولت ها دوره کرونا می باشد. ویروس کرونا (Coronaviruses)، گروهی از ویروس‌ها متعلق به خانواده ویروسی کروناویریده هستند که از طریق ایجاد عفونت دستگاه تنفسی در پرندگان و پستانداران، ایجاد بیماری می‌کنند.

این ویروس‌ها می‌توانند عامل ایجاد برخی از انواع سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری‌های شدیدتری همچون سارس، مرس و کووید ۱۹ باشند. کروناویروس‌ها در دهه ۱۹۶۰ کشف شدند و مطالعه بر روی آن‌ها به‌طور مداوم تا اواسط دهه ۱۹۸۰ ادامه داشت.

اندازه ژنوم ویروس‌های کرونا از ۲۶ تا ۳۲ کیلوباز، متغیر است که از بزرگ‌ترین ژنوم‌ها در بین ژنوم تمام آران‌ای ویروس‌ها هستند. این ویروس‌ها به‌طور طبیعی در انسان‌ها و پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می‌کنند، با این حال تا کنون میلیون‌ها کروناویروس منتقل شده به انسان، کشف شده است.

آخرین نوع آن‌ها، کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2)، در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین با همه‌گیری در انسان شیوع پیدا کرد. شیوع این کروناویروس پس از مدت کوتاهی تبدیل به دنیاگیری شد و تمام جهان را نگران کرد و تبدیل به یک بحران بین‌المللی تمام‌عیار شد.

درباره کتاب

بحران‌ها در طول تاریخ بشریت، مهمترین عامل تهدیدکننده زندگی اجتماعی و نظم عمومی بوده‌اند. بنابراین همواره بشر برای مقابله و مهار این مخاطرات جدی، تدابیر و برنامه‌هایی اندیشیده و طراحی کرده است.

اما آن چه مسلم است، این تدابیر و برنامه‌ها برای اجرایی‌شدن، ناگزیر از پذیرش قواعد اجرا هستند که مهمترین آن‌ها «قواعد حقوقی و قانونی» است. بحران همه‌گیری کروناویروس (COVID-19) و همه سویه‌های بعدی آن، اگر قرار است مهار شود، باید تدابیر اتخاذی در چارچوب ضوابط شکلی و ماهوی اصل «حاکمیت قانون» و «اداره خوب»، رسمیت پیدا کند.

کما اینکه غالب کشورها برای مهار این بحران، از این چارچوب با در نظر گرفتن ملاحظات بومی خود بهره برده‌اند. این چارچوبی است که برای حمایت از سلامت عمومی، حفظ آرامش جمعی، رعایت حقوق فردی و اجتماعی شهروندان و بقای دولت؛ ضمن آن که از سوءاستفاده کارگزاران عمومی از اقتداراتشان در «وضعیت اضطراری» جلوگیری شود.

کتاب «حقوق و بحران» با بررسی تطبیقی تدابیر ۲۴ کشور در پنج قاره در قبال کروناویروس و در قالب سؤالات مشابه، مبین اصل و چگونگی نظام قانونی مؤثر و جامع مهار بحران‌های عمومی به ویژه زیستی علیه یک ملت است، هم در قبال کرونا و هم در قبال بحران‌های که تعداد آن‌ها رو به افزایش گذاشته است.

درباره نویسنده

سید محمد مهدی غمامی دانشیار و عضو هیئت علمی گروه حقوق عمومی و بین الملل دانشکده معارف اسلامی و حقوق در دانشگاه امام صادق است. او، احتمالاً به سبب رشته خود و مشابهات قوانین حقوقی ایران و فرانسه و نیز ارتباطات فرهنگی و دینی ایران با جهان عرب، علاوه بر زبان انگلیسی، با زبان‌های فرانسه (تخصصی و عمومی) و عربی (تخصصی) نیز آشنایی دارد.

سایر کتب

از دیگر آثار سید محمد مهدی غمامی به قلم شخص وی یا با همکاری وی با دیگر نویسندگان، می‌توان به این عناوین اشاره نمود:

• شرح قانون اساسی
• مسئولیت انتظامی قضات
• حقوق شهری و شهروندی
• اندیشه‌های حقوق عمومی
• دایره‌المعارف حقوق عمومی
• حقوق عمومی تطبیقی لبنان
• تحقیقات قضایی (۱۴): محاکم
• حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران
• ابعاد حقوقی جنگ اسرائیل علیه غزه (۲۰۰۹)
• گفتارهایی در باب نهاد دادستانی و احیای حقوق عامه
• گفتارهایی در باب نهاد دادستانی و احیای حقوق عامه
• جهات ابطال عوارض شوراهای اسلامی در دیوان عدالت اداری
• در تکاپوی حقوق اسلامی: پاسداشت مقام والای علمی استاد آیت‌الله عمید زنجانی
• دادرسی اساسی تطبیقی: مطالعه‌ی مبانی، ساختارها و صلاحیت‌های نهاد دادرسی اساسی