روش تحقیق تخصصی به راهکارها و راهبردهایی اشاره دارد که محقق را به سمت منبع اصلی اطلاعات در خصوص دستیابی به هدف یا نتیجهای واضح و روشن درباره موضوعی خاص راهنمایی میکند.
بسیاری از دانشجویان و فارغالتحصیلان در مورد تفاوتهای میان روش تحقیق و فنون مرتبط با تحقیق، اطلاعات لازم و کافی را ندارند و چه بسا این موضوع باعث آن میگردد تا در مراحل تحقیق علمی، در مسیری اشتباه گام بردارند.
در روش تحقیق، شخص از راههای گوناگونی همچون مشاهده، مصاحبه و… برای رسیدن به منابع و اطلاعات، استفاده مینماید. به این ترتیب در تعریف روش تحقیق میتوانیم به عبارتی سادهتر اینگونه بیان نماییم که روش تحقیق، روشی قابل استناد است که از آن برای رسیدن به پاسخ سؤال و کشف حقیقت در مورد موضوعی واحد، بهره میبریم.
درباره کتاب
در نظامهای دانشگاهی چه در ایران و چه در دیگر کشورهای اسلامی، اغلب «روش تحقیق تخصصی را با «روش نوشتن پایاننامه» اشتباه میگیرند. این امر باعث شده که موضوع بحث به فضای دیگری سوق یابد.
«روش نوشتن پایاننامه» که نام پرطمطراقتری برای «انشاء و آیین نگارش» است، ارتباط مستقیمی به روش تحقیق ندارد؛ روش تحقیق باید به ما بیاموزد که تحقیق خود را چگونه انجام دهیم. هدف ما در این کتاب، بیان نحوه نگارش پایاننامه نیست و وقت ما نیز چنین اقتضایی ندارد، بلکه بر آنیم تا روش تحقیق حقیقی را ارائه دهیم.
(از پشت جلد کتاب:)
از شخصی پرسیدند: چرا تو چیزی کشف یا اختراع نمیکنی؟
گفت: هر چه کشف کردنی بوده قبلاً کشف کردهاند و هر چه فکر میکنم هیچ مطلب تازهای به ذهنم نمیرسد!
باید دانست که اصلاً نصف راه، همان است که فرد متوجه شود چه چیزی را اختراع کند؛ چرا که اگر بفهمد قرار است چه چیزی را اختراع کند، مراحل بعدی را خود به خود ادامه خواهد داد. در همه کارهای پژوهشی وضع به همین شکل است و بخش اصلی کار، همان بخش اول است.
درباره نویسنده
احمد پاکتچی، متولد ۱۳۴۲ در تهران است. وی متخصص علوم قرآن و حدیث، عضو شورای عالی علمی مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی و همچنین سفیر ایران در سازمان یونسکو است.
وی عضو پیشین هیئت علمی دانشگاه امام صادق بوده و در حال حاضر، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. او همچنین سرپرست پیشین پژوهشکده دانشنامه نگاری در پژوهشگاه علوم انسانی نیز بوده و مدیر کنونی گروه نشانهشناسی هنر در فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران است.
از سوابق علمی اجرایی وی میتوان به این موارد اشاره نمود:
- مدیر گروه فقه، علوم قرآنی و حدیث دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۳؛
- عضو شورای عالی علمی مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی از سال ۱۳۶۸ تا کنون؛
- مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق، از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۵؛
- عضو گروه نشانهشناسی هنر، فرهنگستان هنر ایران، از سال ۱۳۸۱ش تا کنون؛
- مدیر گروه نشانهشناسی هنر، فرهنگستان هنر ایران، از سال ۱۳۸۶ تا کنون؛
- عضو وابسته گروه مطالعات روسیه و اروپای شرقی، مؤسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپا، دانشگاه تهران، از سال ۱۳۸۴ تا کنون؛
- عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز (ایراس)، از سال ۱۳۸۳ش تاکنون.
سایر کتب
از سایر آثار احمد پاکتچی میتوان به عناوین زیر اشاره نمود.
- نقد متن
- تاریخ تفسیر
- ماهیت علوم قرآن
- روش تحقیق عمومی
- ایران: تاریخ، فرهنگ، هنر
- اسلام: پژوهشی تاریخی و فرهنگی
- مولد امیرالمؤمنین نصوص مستخرجه من التراث الاسلامی
- علل الحدیث، به ضمیمه بازشناسی متن مصباح الشریعه
- مکاتب فقه امامی ایران پس از شیخ طوسی تا پایگیری مکتب حله
- مایههای فلسفی در میراث ایران باستان: پیجویی شاخصهها برای ردهبندی مکاتب مزدایی