مفردات درآمدی بر واژه شناسی قرآن کریم

علم مفردات یا واژه‌شناسی قرآن دانشی است که درباره تک‌واژه‌های قرآنی از نظر ریشه، اشتقاق لغوی، دلالت بر معنای مطلوب، مناسبات و نوع کاربرد آن در قرآن بحث می کند. البته در علم مفردات گاه به تفاوت معنای کلمات مترادف نیز پرداخته می‌شود.

همان طور که در تعریف فوق آمده است، با یادگیری علم مفردات قرآن، می توانید ریشه بسیاری از کلمات قرآن کریم را تشخیص دهید؛ با معنای آن‌ها آشنایی داشته و حتی معنای بسیاری از کلمات جدید را حدس بزنید.

در گذشته‌های دور کتاب های مفردات قرآن که توسط دانشمندان اسلامی تألیف شده است، بییشتر به تبیین و توضیح واژگان خاص و دشوار قرآن اختصاص داشته است؛ اما در سده‌های اخیر کتاب‌های بسیاری در واژه‌شناسی قرآن کریم تألیف شده است که به سبک‌های مختلف به تبیین معنای ریشه همه کلمات قرآن و مشتقات مهم آن‌ها پرداخته‌اند.

درباره کتاب

علم مفردات یا واژه‌شناسی قرآن به بررسی مبانی دانش واژه‌شناسی در زبان عربی و مؤلفه‌های مختلف آن می‌پردازد و می‌کوشد به روشی منسجم و به صورت کاملاً علمی، واضح و جذاب ساختمان واژه‌ها را توضیح دهد و مخاطب خود را در درک رابطه میان الگوها با معنا،که از ویژگی‌های زبان عربی به عنوان شاخه‌ای از زبان‌های سامی است، توانا سازد.

درباره نویسنده

سید بابک فرزانه، استاد و پژوهشگر حوزه علوم قرآنی، یکی از چهره‌های فعال در مطالعات ادبیات تطبیقی و قرآن‌پژوهی معاصر است. او دارای تحصیلات عالی در حوزه علوم انسانی و اسلامی است و در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی معتبر ایران فعالیت دارد.

فرزانه تمرکز عمده‌ای بر تحلیل متون اسلامی و مقایسه آن‌ها با دیگر ادبیات مذهبی و عرفانی دارد. وی همچنین در بررسی جنبه‌های واژه‌شناختی و بلاغی قرآن و شناسایی تأثیرات فرهنگی و ادبی آن در جوامع اسلامی مشارکت داشته است.

از فعالیت‌های پژوهشی وی می‌توان به مقالات علمی و پژوهشی متعددی اشاره کرد که در نشریات معتبر منتشر شده‌اند. به عنوان مثال، او در پژوهش‌هایی مانند تطبیق شگردهای بلاغی شاعران شیعی عرب و فارسی‌گوی و تحلیل ادبی آثار اسلامی مشارکت داشته است.

همچنین فرزانه در تألیف و تدریس موضوعاتی نظیر روش‌شناسی مطالعات قرآنی و ادبیات اسلامی فعالیت دارد و آثار او به عنوان منابع آموزشی در دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند​.

سایر کتب

از دیگر آثار سید بابک فرزانه می‌توان به این عناوین اشاره نمود.

• آیین ترجمه (با همکاری عنایت الله فاتحی نژاد)، انتشارات محبوب، ۱۳۷۷؛
• درآمدی بر مبانی ترجمه (با همکاری عنایت الله فاتحی نژاد)، مؤسسه فرهنگی آیه، ۱۳۸۰؛
• قرائت و درک مفاهیم متون معاصر (با همکاری علی صابری)، دانشگاه آزاد اسلامی،۱۳۸۰؛
• المحادثه العربیه المعاصره (با همکاری فالح ربیعی)، دانشگاه آزاد اسلامی،۱۳۸۲؛
• فهرست نسخه‌های خطی دانشگاه قازان جمهوری تاتارستان فدراسیون روسیه (با همکاری عنایت الله فاتحی نژاد و دیگران)، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، کتابخانه حضرت آیت‌الله مرعشی نجفی و گنجینه جهانی مخطوطات اسلامی،۱۳۸۲؛
• دستور نوین زبان عربی (A New Arabic Grammar of The Written Language) تألیف ج. ا. هیوود و ح. م. نحمد (با همکاری فاطمه خرم) [ترجمه]، انتشارات کیمیا اثر، ۱۳۸۷؛
• مختارات من النصوص المعاصره و العرفانیه (با همکاری ن. صاحب)، نشر شکوفه‌های دانش، ۱۳۸۷.