حقوق شهری و شهر سازی

حقوق شهری و شهر سازی، شاخه ای از حقوق عمومی و تنظیم کننده روابط شهروندان و مدیران شهری است. در تعریفی خاص‌تر، شاید اصطلاح مزبور را به مجموعه قوانین و مقرراتی اطلاق کنند که روابط شهروندان با ادارات شهر و نهادهای ذی مدخل در امر محلی و شهری را تنظیم نموده و حقوق و تکالیف ناظر بر شوراها، شهرداری‌ها و سایر ادارات شهری را تبیین می کند.

اما پس از اندکی تأمل چنین می‌نماید که اصطلاح حقوق شهری بیشتر ناظر به حقوق در معنای اعم خود یعنی Rights است و این اصطلاح را باید تحت عناوینی چون Urban Rights یا Right to the City مورد شناسایی، بررسی و مطالعه قرار داد.

آنگاه، بخشی از این حقوق که ناظر به ضمانت اجرایی و اتوریته آن است، زیر عنوان قوانین، مقررات و ضوابط شهری یا همان Urban Law قرار می گیرد که باز قسمتی از آن نیز در حوزه حقوق شهرداری یا Municipal Law می باشد.

بنابراین حقوق شهری از آنجا که شاخه تنومندی از حقوق عمومی است، با حقوق به معنای عام آن سر و کار دارد و حقوق به مثابه قوانین و مقررات را تنها برای ضمانت اجرایی به خدمت می گیرد.

درباره کتاب

خاک ایران میراث مشترک ملت است. برای حفظ آن سرهای زیادی بر دار و تن‌های بی‌شماری در خون غلطیده‌اند. نسل حال و آینده در پاسداشت و بهره‌برداری سودمند از آن در جهت توسعه پایدار و رفع نیازمندی‌های عمومی (کشاورزی، صنعت، مسکن و شهرسازی، امور دفاعی و امنیتی، تفریح و سرگرمی و…) با تکیه بر معیارهای زیست‌محیطی، فرهنگی ـ تاریخی، اجتماعی و اقتصادی مسئول است.

مقررات مربوط به نحوه استفاده از زمین در سطح ملی، منطقه‌ای و محلی، در دو شاخه نوین حقوقی: «حقوق آمایش» و «حقوق شهری و شهر سازی» مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد که در نظام حقوقی ایران، اولی ناشناخته و دومی در حال شکل‌گیری است.

حقوق شهرسازی پویا و متحول، ناسازگار با حقوق مدنی به ویژه مالکیت خصوصی، تبعیض‎آمیز و منشعب از حقوق عمومی است. طرح‌های شهری، مجوزات عمرانی و ساختمانی، اراضی شهری، سلب مالکیت به سبب منفعت عمومی، مراجه شبه‌قضایی موضوعات اصلی آن را تشکیل می‌دهند.

درباره نویسنده

غلامرضا کامیار وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه است. او همچنین ارائه دهنده مقاله های مختلف در حوزه شهرسازی و چالش های پیش روی این حوزه بوده است. از مقاله های ایشان در این ح.زه می توان به:

• ابعاد حقوقی مجهول در سیاست های بلندمرتبه سازی ایران، سومین کنفرانس بناهای بلند (۱۳۹۵)
• تبیین نظم حاکم بر توسعه کالبدی فضایی سکونتگاه های کوهستانی از مبانی قانونی تا مصادیق عرفی، نخستین همایش معماری و شهرسازی (۱۳۹۵)

با موضوع الزامات، چالشها و راهبردهای معماری و شهرسازی سکونت گاههای کوهستانی (با محوریت اورامانات) (۱۳۹۵)» بوده است.

سایر کتب

سایر کتاب های غلامرضا کامیار عبارتند از:

• حقوق ساختمان
• شهر در پرتو رویه قضایی
• حقوق شهروندی در قلمرو شهرنشینی
• اندیشه‌های ماندگار در گستره حقوق و اجتماع