پایی که جا ماند

پایی که جا ماند کتابی است در حوزه دفاع مقدس. می‌توان این گونه بیان کرد که ادبیات اسارت یا ادبیات اردوگاهی از زیرشاخه‌های ادبیات پایداری است؛ اغلب شاخص‌های ادبیات پایداری برای ادبیات اسارت هم مصداق پیدا می‌کند. لیکن ادبیات اسارت ویژگی‌هایی منحصر به فرد دارد که آن را از سایر شاخه‌های ادبیات پایداری جدا می‌نماید.

مرتضی آوینی که در ادبیات مربوط به جنگ تحمیلی، در ایران چهره‌ای برجسته به شمار می‌رود چنین باور دارد که ادبیات اسارت بازتاب‌دهنده انسانی‌ترین وجوه جنگ است؛ ارزش‌هایی چون صبر، استقامت، امید و توکل به خصوص در ادبیات اسارت جنگ تحمیلی، در این‌گونه، بیشتر از دیگر ارزش‌ها برجسته‌سازی می‌شود.

در این نوع ادبیات، رویارویی در میدان نبرد با دشمن جای خود را به رویارویی اسیر و اسیردار می‌دهد و مبارزه و استقامت جنس دیگری پیدا می‌کند؛ آن‌چه که در این نوع مبارزه اهمیت می‌یابد میزان قدرت و قوت معنوی در برابر تحمل سختی‌ها است، چه سختی‌ها از جنس روحی باشد، چه جسمی.

ادبیات اسارت یا اردوگاهی در ایران شامل آثاری است که توسط یا از زبان چهل‌هزار اسیر ایرانی در وصف وضعیت و حالات اسرای ایرانی در اردوگاه‌های ارتش بعث نوشته شده است.

تاکنون حدود ۵۰۰ عنوان کتاب از روایت‌های اسیران جنگی منتشر شده است. آنچه که در این آثار بازتاب می‌یابد میزان مقاومت‌ها و ایستادگی با دست بسته اسیران ایرانی در برابر شکنجه‌های جسمی و روحی است.

درباره کتاب

«پایی که جا ماند» یادداشت‌های روزانه‌ «سید ناصر حسینی‌پور» در اسارتگاه‌های عراق تحت حکومت رژیم بعثی است و می‌توان این گونه گفت که این اثر از شاخص‌‏ترین آثار ادبیات اسارات در ادبیات اردوگاهی و ادبیات پایداری جمهوری اسلامی  به شمار می‌رود.

حسینی‌پور برای تألیف این اثر از بیست و چند یادداشتی استفاده کرده که در دوران اسارت از وقایع هرروزه نت‌برداری می‌نموده؛ حسینی‌پور این یادداشت‌ها را به صورت مخفیانه و کدگذاری‌شده بر روی تکه‌پاره‌های کتاب‌های اهدایی گروه مجاهدین خلق به اسرای ایرانیو  کاغذ سیگار نوشته و تا زمان آزادی و بازگشت به ایران، پنهان نگاه داشته است.

حسینی ‌پور در این اثر گزارشی داستانی از تاریخ اسارت به دست می‏دهد که نه تنها توصیف ظاهر می‌کند بلکه با مداقه و ریزبینی مسائل روحی و روانی را نیز شرح می‌دهد و موشکافی می‌نماید. می‌توان گفت خواننده با خواندن این اثر به صورت کامل از دریچه چشم راوی اثر با اسارت و فضای حاکم بر آن و روحیه مقاومت آشنا می‌شود.

درباره نویسنده

سید ناصر حسینی‌پور، متولد سال ۱۳۵۰، نویسنده، کارشناس ادبیات مقاومت، دیپلمات فرهنگی و سیاستمدار اصولگرای ایرانی است؛ وی سابقه نمایندگی مجلس شورای اسلامی را نیز در کارنامه خویش دارد. وی در چرهارده‌سالگی به جبهه رفته و دو سال به عنوان تخریب‌چی، در عملیات والفجر ۸، کربلای ۴، کربلای ۵، والفجر ۱۰، نصر ۴ و نیز چندین عملیات آفندی و پدافندی در تیپ ۴۸ فتح، مشارکت داشته است.

در آخرین سال جنگ، در جریان پاتک دشمن، پای راستش در جزایر مجنون پای راستش را از دست می‌دهد و به اسارت نیروهای عراق درمی‌آید و به اردوگاه مخفی اسرا در تکریت  انتقال می‌یابد.

عمده شهرت حسینی‌پور به دلیلی نگارش کتاب «پایی که جا ماند» است؛ این کتاب در سال ۱۳۹۱ به عنوان کتاب سال دفاع مقدس انتخاب شد؛ همچنین رهبر انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای نیز از این اثر تجلیل نموده است.