فلسفه و فمینیسم

فلسفه و فمینیسم طیفی از جنبش‌ها و ایدئولوژی‌های سیاسی ـ اجتماعی است که هدف آن تعریف و ایجاد برابری سیاسی، اقتصادی، شخصی و اجتماعی جنسیت‌ها در جوامعی است که بالاخص دیدگاه مردانه را در اولویت قرار می‌دهند.

این گونه بیان می‌شئد که در این جوامع با زنان به ناحق رفتار شده و می‌شود. تلاش برای ایجاد تغییرات در این امر شامل مبارزه با کلیشه‌های جنسیتی و بهبود فرصت‌ها و نتایج آموزشی، حرفه‌ای و بین فردی برای زنان است.

جنبش‌های فمینیستی برای حقوق زنان از جمله حق رأی، نامزدی در مناصب دولتی، کار، دریافت دستمزد برابر، مالکیت دارایی، دریافت آموزش، عقد قرارداد، داشتن حقوق برابر در ازدواج و مرخصی زایمان مبارزه کرده و می‌کنند.

فمینیست‌ها همچنین برای حقوقی چون دسترسی به پیشگیری از بارداری، سقط جنین قانونی، ادغام اجتماعی و محافظت از زنان و دختران در برابر تجاوز جنسی، آزار جنسی، و خشونت‌های فراگیر خانگی تلاش می‌نمایند. تغییر در استانداردهای لباس زنانه و فعالیت‌های بدنی قابل قبول برای زنان نیز معمولاً بخشی از جنبش‌های فمینیستی بوده است.

درباره کتاب

فلسفه فمینیستی رویکردی است به فلسفه از منظر فمینیستی و همچنین به کارگیری روش‌های فلسفی در برسی و درک مسائل فمینیستی. فلسفه فمینیستی هم شامل تفسیر مجدد متون و روش های فلسفی برای تکمیل جنبش فمینیستی و هم تلاش برای نقد یا ارزیابی مجدد ایده های فلسفه سنتی از چارچوب فمینیستی است.

این فلسفه اغلب شامل نوعی تعهد به عدالت برای زنان است، حال این عدالت به هر شکلی و در هر سطحی که باشد. جدای از این ویژگی‌های وحدت بخش، فلسفه فمینیستی حوزه متنوعی است که طیف وسیعی از موضوعات را از رویکردهای مختلف پوشش می‌دهد.

به طور کلی‌تر، فلسفه فمینیستی شامل این است که چگونه نژاد، جنسیت، طبقه اجتماعی ـ اقتصادی و سایر عوامل هویتی، بر نابرابری‌های جنسیتی تأثیر می‌گذارند. فیلسوفان فمینیست به عنوان فیلسوف، هم در سنت‌های تحلیلی و هم در سنت های قاره‌ای یافت می شوند.

طبیعتاً در این خصوص دیدگاه‌های بی‌شماری در مورد مسائل فلسفی در این سنت‌ها وجود دارد. فیلسوفان فمینیست به عنوان فمینیست می توانند به انواع مختلف فمینیسم تعلق داشته باشند. در سال‌های اخیر شاهد بحث‌هایی درباره غیبت زن در فلسفه، تصویر زن در آثار فلسفی، دلایل مختلف برای شخصیت «مردانه» این حوزه و پیشنهادهای مختلفی برای نوعی فلسفه فمینیستی بوده‌ایم.

این بحث‌ها در زمینه‌های مختلفی صورت گرفته است. از اخلاق و فلسفه سیاسی گرفته تا حوزه‌هایی که مسائل جنسیتی کمتر رایج است، مانند معرفت‌شناسی، متافیزیک و فلسفه علم. در این کتاب به بررسی برخی از ویژگی‌های اصلی فلسفه فمینیستی معاصر پرداخته می‌شود و پیشنهادهایی برای آینده آن ارائه داده شده است. در این کتاب «جین گریمشاو» فمینیسم و ​​فلسفه را بررسی می کند و «میراندا فریکر» در مورد فمینیسم در فلسفه می‌نویسد.

درباره نویسنده

جین گریمشاو، که در ۱ فوریه ۲۰۱۷ درگذشته است، یکی از بنیانگذاران SWIP ـ و شبکه غیررسمی فیلسوفان قبل از آن بوده است. وی در محافل فلسفی فمینیستی بریتانیا یک شخصیت متمایز و قابل توجه بود.

موقعیت و سبک او به بهترین وجه در کتاب «فیلسوفان فمینیست» (۱۹۸۶) دیده می‌شود، که شیوه‌هایی را که در آن سنت‌های فلسفی جریان اصلی به شدت جنسیتی می‌شد، بررسی انتقادی نموده است و سپس به مفروضات و مدل‌های ضمنی درون طیفی از نقدهای فمینیستی نظر می‌افکند.

اصالت گریمشاو در داشتن یک نظریه اصیل بزرگ برای خودش نبود، بلکه در ارائه بهترین نگاه انتقادی از سنت تحلیلی بریتانیا برای افشای مفروضات مربوط به «خود»، «اصالت»، «روابط عقل و میل» و بدن بود.

او همچنین با تعصبات مردانه رو در رو شد؛ تعصباتی که چگونه در موضوع فلسفه ارتدکس از تجربیات مردان بهر می‌بردند. او همیشه در تلاش بود تا ایده‌های نادرست و عدم وضوح را به چالش بکشد. اما با احترام به انواع تفکرات فمینیستی، او همیشه سازنده بود و قصد داشت بهترین ها را در همه سنت ها و انواع تفکر به نمایش بگذارد.

میراندا فریکر متولد ۱۹۶۶، فیلسوف بریتانیایی و استاد فلسفه در دانشگاه نیویورک است؛ وی همچنین مدیر مشترک مؤسسه فلسفه نیویورک و استاد افتخاری در دانشگاه شفیلد نیز است. فریکر اصطلاح بی‌عدالتی معرفتی را ابداع کرد، مفهوم بی‌عدالتی‌ای که علیه کسی «به ویژه در مقام یک دانا» انجام می‌شود و این مفهوم را در کتاب «عدالت معرفتی» در سال ۲۰۰۷ بررسی نمود.

سایر کتب

از جین گریمشاو در کنار فلسفه و فمینیسم، اثر برجسته دیگری نیز به چاپ رسیده است با نام «فیلسوفان فمینیست».

از دیگر آثار میراندا فریکر می‌توان به این عناوین اشاره نمود:

• دستنامه معرفت‌شناسی اجتماعی راتلج، راتلج، ۲۰۱۹
• اخلاق خواندن: متون برگزیده با تفسیر تعاملی، بلکول، ۲۰۰۹
• بی‌عدالتی معرفتی: قدرت و اخلاق دانستن، انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۲۰۰۷
• زندگی معرفتی گروه‌ها: مقالاتی در معرفت‌شناسی مجموعه ها، انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۲۰۱۶